Durrës, plehrat rrezikojnë të kolapsojnë sezonin turistik
“Do na zërë
kolera!”, “Po qelbemi!”- Këto ishin shprehjet më të përdorura nga qytetarët
durrsakë gjatë ditëve përvëluese të fund qershorit. Si të mos mjaftonte i
nxehti i Saharasë, ajrin në qytet e rëndon edhe më shumë era e padurueshme që
ndihet kudo për shkak të dekompozimit të mbeturinave urbane, që nuk tërhiqen
prej ditësh.
Ndërsa gjatë
natës, nis djegia e mbeturinave, të cilave shpesh janë vetë qytetarët që u vënë
zjarrin, sepse u tremben infeksioneve.
I gjithë qyteti
rrezikonte të kthehej në një zonë të kuqe mjedisore. Për të pastruar zonën
turistike të plazhit, kamionët me mbetje u shkarkuan për disa ditë në Shkozet
(tek ish-parku i autobusëve), ndërsa banorët e alarmuar ngritën zërin kur panë
malet me plehra pranë banesave të tyre.
Paraditen e së
martës (data 29 ), fusha në Nishtulla ishte gjysmë e pastruar, por se për sa
kohë do të rrijë pa plehra, askush nuk di ta thotë me siguri të plotë. Durrësi
ishte thuajse pa plehra gjatë të martës, kur kryeministri Edi Rama inspektoi
disa godina arsimore dhe riformimin e pallateve me dëmtime DS4, gjatë vizitës
së tij të parë si deputet i qytetit bregdetar në legjislaturën e ardhshme
parlamentare.
Pas deklaratës së
kryebashkiakes, reagoi pak orë më vonë kompania që menaxhon landfillin e
Sharrës, “Integrated Energy BV SPV”. Ku përmes një letre drejtuar kryetares
Sako, kompania i bën të ditur se zgjidhja mbetet sërish provizore dhe i jep
afat vetëm dy javë bashkisë Durrës.
Kompania në fjalë
thekson në letrën, që Citizens Channel e ka siguruar në rrugë jo zyrtare, se
pas kësaj date bashkia Durrës nuk mund të depozitojë më mbeturinat në
landfillin e Sharrës “nëse nuk përmbushni kushtet e komunikuara në mënyrë të
vazhdueshme nga ana e shoqërisë “Integrated Energy BV SPV sh.p.k”.
Në fillim të
qershorit të vitit 2020, kur Durrësi sapo kishte dalë nga karantina dhe i
kishte ende shumë të dukshme shenjat e tërmetit të nëntorit 2019, për një javë
me radhë u mbush me plehra, që dergjeshin rrugëve e trotuareve.
Vendgrumbullimi i
Porto Romanos kyçi dyert për të nisur shndërrimin në Eko Parku, ndërsa nuk
ishte gjetur një zgjidhje konkrete për vend depozitimin e ri. Për disa ditë me
radhë, kamionët e Ndërmarrjes së Shërbimit Komunal drejtoheshin drejt njësive
administrative për të derdhur plehrat në anët e rrugës. Banorët e Ishmit dhe
Sukthit në atë kohë bënin roje gjatë natës dhe turreshin drejt kamionëve për të
mos i lënë të shkarkonin aty plehrat.
Më 11 qershor
2020, Këshilli Bashkiak miratoi në një mbledhje të jashtëzakonshme propozimin
për “shpalljen e emergjencës mjedisore në fushën e menaxhimit të integruar të
mbetjeve në territorin e bashkisë Durrës për shkak të mbylljes së vend
depozitimit të Porto-Romanos”.
Por ndërsa u ra
dakord që plehrat e Durrësit të depozitoheshin në landfillin e Sharrës, kur ka
kaluar më shumë sesa një vit ende nuk ka një marrëveshje mes palëve.
Kryebashkiakja e
Durrësit thotë për “Citizens Channel” se përgjatë këtij viti nuk është paguar
landfilli, megjithëse mbeturinat urbane janë depozituar rregullisht. Sinjali i
parë nga shoqëria që menaxhon landfillin u dha në fillim të muajit maj, kur
kamionët nuk u lejuan të depozitonin mbetjet. Pasi Durrësi u “qelb” për disa
ditë, situata shkoi drejt normalizimit. Por vetëm për pak kohë, për t’u
përsëritur rregullisht çdo 2-3 javë.
Përballë një
kostoje mjaft të lartë financiare, e pamundur për t’u përballuar me buxhetin e
saj, bashkia Durrës hedh hapin e radhës. Më 10 qershor të këtij viti, KB
miraton skenarin nr.2 për menaxhimin e mbetjeve, skenar që më parë ishte
miratuar edhe nga Komiteti për Menaxhimin e Integruar të Mbetjeve dhe Këshilli
i Qarkut Durrës.
Agjencia
Kombëtare e Ujësjellës Kanalizimeve dhe Infrastrukturës së Mbetjeve (AKUMI)
kishte hartuar studimin “Analizimi i opsioneve për menaxhimin e mbetjeve në
Qarkun Durrës”, duke dalë në konkluzionin se pikërisht ky skenar ishte më i
përshtatshmi për tre bashkitë e qarkut.
Ai konsiston në: Sistemin e mbledhjes së mbeturinave me dy
kosha (koshi i mbeturinave të riciklueshme dhe koshi i mbeturinave); Transportimin
e të gjitha mbetjeve në Qendrën e Trajtimit të Mbetjeve në Tiranë përmes
Stacionit te Transferimit që do të ndërtohet në Durrës, ku kostoja e investimit
për ndërtimin e stacionit të transferimit parashikohet me vlerë 5,000,000 euro;
Tarifa e depozitimit në Sharrë të jetë 40.5 €/t.
Çdo ditë bashkia
Durrës prodhon rreth 150 tonë mbetje, ndërsa gjatë sezonit turistik (korrik,
gusht) sasia rritet. Minimalisht, nëse kontrata do të nënshkruhet me çmimin
40.5€/t, do të duhen rreth 6000 euro çdo ditë për landfillin, ndërsa kostoja
vjetore përllogaritet rreth 2.2 milionë euro, ndërkohë që buxheti i bashkisë
Durrës është rreth 2.6 milionë euro.
Për këtë arsye,
Bashkia Durrës ka kërkuar nga qeveria shqiptare miratimin e subvencionimit të
plotë të tarifës hyrëse për një afat 10 vjeçar sipas planit afatgjatë të
buxhetit.
Lajmi për nisjen
e depozitimit të mbetjeve në Sharrë natyrshëm është i mirë për qytetarët. Por
zgjidhja mbetet provizore.
Në mes të muajit
qershor, bashkia Durrës i është drejtuar me shkresë zyrtare Ministrisë së
Brendshme, Ministrisë së Financave, Agjencisë Kombëtare të
Ujësjellës-Kanalizimeve si dhe Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit për dhënien
e dritës jeshile për zgjidhjen e kësaj problematike të mprehtë sociale dhe
mjedisore.
Depozitimi në
Sharrë duket se mbetet zgjidhja e vetme, prandaj negociatat do të përqendrohen
në çmimin e depozitimit për ton. Sipas kryebashkiakes Sako, çmimi do të
negociohet. Ajo që habit në çmimin e vendosur në skenarin nr.2 është fakti se
ai është 11 euro më shumë sesa aplikohet për Bashkinë e Tiranës (40 euro për
Durrësin, 29 euro për kryeqytetin)!
Të goditur rëndë
nga tërmeti, me një sezon turistik larg pritshmërisë gjatë vitit 2020, banorët
dhe bizneset e Durrësit e kanë kthyer vështrimin nga vera e këtij viti.
Mbarëvajtja e sezonit turistik do të evitonte falimentimin e bizneseve në
vështirësi dhe rikuperimin disi të humbjeve të shkaktuara në 2019 dhe 2020.
Por plehrat dhe
turizmi nuk mund të bashkëjetojnë dot…
Për të lexuar
artikullin e plotë nga Mila Ballhysa, klikoni Citizens Channel.