Lajme nga bota


Inxhinierët krijojnë enzimën që shkatërron mbetjet plastike në disa orë

Siç e keni vënë re pa dyshim, ndotja nga mbetjet plastike është shqetësuese dhe shkencëtarët po punojnë shumë për të gjetur mënyra për të përdorur plastikën pa shkaktuar kaq shumë dëme afatgjata në mjedisin përreth nesh.

Një studim i ri përshkruan përdorimin e një varianti enzime për të reduktuar kohën që duhet për të zbërthyer përbërësit e plastikës.

Ne mund të përdorim edhe variantin e enzimës për të pastruar vendet e kontaminuara nga ndotja plastike, thotë ekipi që e zhvilloi atë.

Në teste, produktet e bëra nga polimeri polietilen tereftalat (PET) u zbërthyen brenda një javë dhe, në disa raste, për 24 orë, (produkte që mund të duhen shekuj për t’u shkatërruar siç duhet në kushte natyrore).

“Në të gjithë industritë, mundësitë për të shfrytëzuar këtë proces riciklimi të avancuar, janë të pafundme":- thotë inxhinieri kimik Hal Alper nga Universiteti i Teksasit në Austin.

“Përtej industrisë së menaxhimit të mbetjeve, kjo gjithashtu u ofron korporatave nga çdo sektor, mundësinë për të ricikluar produktet e tyre.”

Ekipi e ka quajtur enzimën FAST-PETase (PETase-funksionale, aktive, e qëndrueshme dhe tolerante). Ata zhvilluan enzimën nga një PETase natyrale që lejon bakteret të degradojnë plastikën PET dhe e modifikuan atë duke përdorur mësimin e makinerive për të identifikuar pesë mutacione që do t’i mundësonin asaj të shkatërroj plastikën më shpejt në kushte të ndryshme mjedisore.

Pasi varianti i enzimës bëri punën e tij për të shpërbërë plastikën në njësitë e saj molekulare bazë (depolimerizimi), studiuesit më pas demonstruan se mund ta bashkonin përsëri plastikën (ripolimerizimin) duke përdorur procese kimike për të krijuar produkte të reja plastike.

Gjetja e FAST-PETase përfshiu studimin e 51 kontenierëve të ndryshëm plastikë pas konsumit, pesë fibrave të ndryshme poliesteri dhe pëlhurave dhe shisheve të ujit të bëra nga PET.

Në testet për të gjitha këto produkte, varianti i enzimës vërtetoi efektivitetin e saj dhe në temperatura më pak se 50 gradë Celsius (122 gradë Fahrenheit).

“Kur shqyrtoni aplikimet për pastrimin e mjedisit, ju nevojitet një enzimë që mund të funksionojë në mjedis në temperaturën e ambientit,” thotë Alper. “Kjo kërkesë është ajo ku teknologjia jonë ka një avantazh të madh në të ardhmen.”

PET është pjesë përbërëse në ambalazhe të ndryshme konsumatore, nga tekstilet tek shishet e gazit. Ajo mendohet se përbën rreth 12 për qind të të gjitha mbetjeve globale. Nëse kjo shifër nuk ishte mjaft e frikshme, provoni këtë: globalisht, më pak se 10 për qind e të gjithë plastikës janë ricikluar.

Futja e FAST-PETase mund të ndihmojë disi. Studiuesit thonë se është relativisht e lirë, e lëvizshme dhe jo shumë e vështirë për t’u shkallëzuar deri në llojin e niveleve industriale që do të kërkoheshin.

Aktualisht, metodat më të zakonshme për asgjësimin e plastikës janë hedhja e saj në një deponi ku kalbet me shpejtësi shumë të ngadaltë, ose djegia e saj, gjë që kushton shumë, harxhon shumë energji dhe ndot atmosferën. Është e qartë se strategjitë alternative janë dëshpërimisht të nevojshme, dhe kjo mund të jetë një prej tyre.

“Kjo punë vërtet tregon fuqinë e bashkimit të disiplinave të ndryshme, nga biologjia sintetike tek inxhinieria kimike te inteligjenca artificiale,” thotë biokimisti Andrew Ellington nga Universiteti i Teksasit në Austin/ SCAN TV


Qëndroni më të informuar për mjedisin

Regjistrohuni për të marrë përmbledhjen ditore të lajmeve mjedisore në e-mailin tuaj.